SGP Goedereede
Achtergrondinfo - In gesprek met rabbijn Evers
“Het enige wat ze met ons wilen bespreken is onze begrafenis” Hij heeft een wat nonchalante uitstraling, praat makkelijk en heeft tegelijkertijd iets vaderlijks over zich: Raphael Evers, een echte rabbijn. Op een trieste vrijdagmorgen spraken wij met hem over Joden in Nederland, zestig jaar Israël en de toekomst van staat en volk.
Rabbijn R. (Raphael) Evers werd in 1954 in Amsterdam geboren. Zijn moeder was, en is, de drijvende kracht achter een laagdrempelige ‘buurtsjoel’ in Amsterdam- West. Rabbijn Evers studeerde psychologie en fiscaal recht. In 1989 ontving hij zijn rabbinale bevoegdheid. Hij is een veelgevraagd spreker, ook zijn er veel publicaties van hem verschenen. Raphael Evers is aangesloten bij het Nederlands-Israëlitisch Kerkgenootschap waar hij ook lesgeeft aan het seminarium.
“Mijn jeugd werd getekend door de ervaringen van mijn ouders tijdens de Tweede Wereldoorlog: discriminatie, onderdrukking, vervolging, onderduiking en Auschwitz. Ik werd in een beschermde Joodse omgeving opgevoed maar begreep al op zeer jonge leeftijd hoe erg gehavend mijn geloofsgenoten uit de Holocaust waren teruggekeerd. Toch heb ik die ‘positief-Joodse’ draad opgepakt, waarin hoop en medeleven voorop staan. Door de traditionele Joodse opvoeding ligt mijn levensnadruk op hulp aan minderbedeelden, vooral op geestelijk gebied.”
“Natuurlijk staan we achter de staat Israël. Wij, Joden in Nederland, hopen dat er snel vrede komt, vreedzame coëxistentie. Dan zal de staat Israël een inleiding zijn op het Messiaanse tijdperk. Daar schrijft de profeet Jesaja al over: het lam zal met de wolf verkeren. Als dat werkelijkheid wordt, dan wordt wat wij nu de godsverduistering noemen, voorgoed opgeheven in de wereld.”
“Ik heb vooral persoonlijke en religieuze binding met Israël, erg veel zelfs. Eigenlijk heeft iedereen hier familie of kinderen in Israël wonen. Er wordt ook veel gegeven aan Israël, er is daarom ook financiële binding. Ook politiek staan we pal achter Israël. Dat betekent niet dat we geen kritiek hebben op Israël: het blijft mensenwerk. Daarnaast weten we goed wat de achtergrond is. Het is voortdurend vechten in een zero-tolerance omgeving van de islam in het Midden-Oosten, en dat met de achtergrond van de Holocaust die we met ons meedragen.”
“Nee, dat denk ik eigenlijk niet. Het conflict tussen Palestijnen en Joden wordt vaak religieus gemotiveerd en gezien als een strijd tussen moslims en joden. Ik betwijfel of de praktijk ook zo is. Het is vaak menselijke agressie, die met een religieus sausje wordt overgoten. Het wordt vaak religieus ingekleed maar het is in feite een territoriale strijd. Als je de Bijbel en de Koran naast elkaar legt dan zie je dat bijvoorbeeld het woord ‘slaan’ zestig keer meer voorkomt in de Bijbel. Toch blijft het uiteindelijk een kwestie van omgaan met de teksten. Een relatief weinig agressieve tekst wordt soms gebruikt om er zeer duidelijk aanvals- of onderdrukkingsgedrag mee te rechtvaardigen en een tekst waar veel malen het woord ‘slaan’ in voorkomt, kan de basis vormen voor een geloof met veel waardering voor liefde.”
“Het ligt vooral aan de opvoeding en aan de scholen, aan het onderwijs dat gegeven wordt aan kinderen. Het is gewoon een haatcampagne. Roddel en haatzaaien. Dat is de bron van alle ellende. Het enige wat sommige islamitische groeperingen met ons willen bespreken is onze begrafenis. Denk je eens in: daar ga je toch niet mee praten? Nogmaals, dit is niet inherent aan de islam. Neem bijvoorbeeld de Spaanse samenleving in de veertiende eeuw. Spanje was toen in islamitische handen en er woonden ook veel Joden, en: er was vrede. Het heeft niet gelijk met religie te maken, en ook niet gelijk met de islam. Geweld ontstond vooral in middeleeuws Europa, met als hoogtepunt de twintigste eeuw: het nationaal-socialisme in Duitsland. Soms wordt gezegd: ‘de Bijbel is agressief’, maar dat is een kwestie van interpretatie. Het gaat om wat mensen ervan maken. Daarbij komt nog eens dat het allemaal ook wel erg gepolitiseerd wordt.”
“Soms kunnen we daar niet tegen optreden. Dat is niet zo mooi, maar het moet wel: we kunnen niet alles zeggen. Ik doe daar zelf ook aan mee, we hebben soms geen keus. We zijn eigenlijk bang. Aan de andere kant pikt de regering van Israël wel heel erg veel. Eigenlijk is de Israëlische regering wel erg tolerant. Kinderen in grensgebieden verkeren soms doorlopend in schuilkelders. Je kunt in een dergelijke situatie toch niet verlangen dat Israël de grenzen openstelt voor Gaza als daar steeds projectielen vandaan komen vliegen? Stel je voor, Duitsland valt Nederland een paar keer aan. Denk je dan werkelijk dat Balkenende dat zomaar laat gebeuren? Natuurlijk niet, de grenzen gaan gelijk dicht.”
“Niemand heeft belang bij oorlog. Iedereen verliest in een oorlog, ook de sterkste partij. Het probleem is dat wij het gevoel hebben dat we onszelf moeten verdedigen. Er zijn mensen die zeggen: het is Bijbels land. Dat kan ik wel begrijpen. Volgens het internationaal recht hoort juist de Westbank, het gebied waar het om gaat, wellicht wel bij Israël. Aanvankelijk hoorde het bij Jordanië, maar dit land heeft afstand gedaan van dit gebied in 1988. Er viel dus een gat. Het is toch niet meer dan logisch dat Israël daar de orde handhaafde. Men vergeet dit soort dingen, het historisch geheugen is zeer kort. Maar, desondanks, gebieden die conflict geven zijn verre van wenselijk, natuurlijk. Ik wil wel zeggen dat Palestijnen baat hebben bij Israël, veel meer dan andersom. Palestijnen kunnen niet zonder Israël, in economisch opzicht. Je vraagt je af, gooien de Palestijnen niet hun eigen glazen in?”
“Ik denk het niet. Op dit moment tekenen de contouren van de driestatenoplossing zich al af. Een zelfstandige staat voor de Palestijnen vermindert de agressie overigens niet. Israël is teruggetrokken uit Gaza maar wordt van daar nog steeds dagelijks bestookt. Maar scheiding van de volkeren is wellicht een goede stap richting de vrede.”
“Ik heb sterk de indruk dat veel Nederlandse media eerst behoorlijk de kant van Israël kozen, maar ze hebben een ommezwaai gemaakt. Ze laten doorlopend de Israëlische agressie en daartegenover de Palestijnse zieligheid zien. George Bush begrijpt het evenmin, als hij zegt dat roadblocks moeten verdwijnen. Als er geen roadblocks waren was meneer Bush allang opgeblazen. Het zijn puur veiligheidsmaatregelen, ook voor zijn veiligheid.”
“Uiteindelijk zal er vrede komen en zal het Joodse volk zich kunnen wijden aan zijn hoofdtaak: het ontplooien van het spirituele potentieel van de mensheid. Dan zal ook bewaarheid worden, dat ‘vanuit Zion de Tora (lering) zal uitgaan’. Israël moet een geestelijk wereldcentrum worden, uiteindelijk voor alle religies. Het gaat uiteindelijk niet om territoriale claims maar om een verheven religieuze opdracht.”
“Nederland is één van de beste landen voor Joden, maar de organisatie van de Joodse gemeenschap hier is niet te vergelijken met het buitenland, zoals Londen of New York. In Nederland hebben we gelukkig wel veel zelf. Scholen, zorginstellingen, kosjer restaurants en winkels, psychiatrie, ziekenhuis, het CIDI en een krant. Het is eigenlijk een klein zuiltje. We zijn wel erg afhankelijk van subsidies, als deze stoppen houdt het op. In Nederland is er weinig privé-initiatief, het moet vooral uit het centrum komen. Vaak wordt gedacht dat alle Joden rijk zijn, maar dat is niet zo. Het is een hardnekkig sprookje. Uit een bevolkingsonderzoek aan het begin van de 20ste eeuw bleek, dat in Amsterdam de Joden het laagste inkomen per hoofd hadden.”
“Ja, ik ben ook bang in Nederland. Voor mij zijn er bepaalde nogo- areas waar ik niet hoef te komen, dat beperkt je, maar meer niet. De agressie komt wel uit een bepaalde hoek, het is alleen niet fair namen te noemen. Ook in Nederland vertonen we ‘dhimmygedrag’. Dat is niet mooi maar laat wel zien hoe een samenleving is.”
“Ik kan jullie verschillende incidenten opnoemen. Op een gegeven moment zat ik in de tram, natuurlijk herkenbaar als orthodoxe Jood, en toen begon de agressie. Er kwam zelfs politie bij voor mijn eigen veiligheid. Ook stapte ik een keer uit in een verkeerde buurt. Opeens stond ik midden op straat en werd omringd door minder vriendelijke mensen. Dat was natuurlijk erg bedreigend. Het wordt de laatste jaren steeds erger, zeker als je uitkomt voor je Joodse identiteit. Eén keer werd ik echt heel boos. Ik zag iemand met een bord om, waarop te lezen was dat mensen geen Israëlische producten moeten kopen. Dan word ik boos en bang. Dat lijkt op Duitsland tijdens het interbellum, de jaren waarin Hitler opkwam. Zo’n actie associeer ik met de dertiger jaren van de vorige eeuw.”
“Nee, ik ben niet zo pessimistisch, hoor. De Nederlandse samenleving is tolerant en veerkrachtig genoeg, ondanks alles. Het mooie aan de Nederlandse samenleving is: doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg. Wat je wel merkt is dat door de ervaringen in de Tweede Wereldoorlog alles veel scherpere kantjes heeft gekregen.” Heeft de Joodse gemeenschap een politieke voorkeur? “Nee, onze secretaris is actief in de VVD. Mijn eigen politieke voorkeur draag ik niet uit, maar als religie centraal staat in je persoonlijk leven moet dat ook naar politiek niveau vertaald kunnen worden. Maar we zitten dan wel met de vraag of we overal aan mee willen en moeten doen. Voorheen waren Joden actief in de PvdA en VVD, nu ook wel in het CDA , zoals Lody van der Kamp bijvoorbeeld. En je hebt natuurlijk Job Cohen, als Jood geen religieus levend mens, maar beslist een erudiete en verstandige.
Dirk-Jan Nijsink in SGP-Jongerenblad: In Contact (nr. 1-2008)
De provincie vindt dat de gemeentes op het eiland moeten fuseren. Lees de artikelen van deze website.
De SGP-fractie van Goedereede is voorstander van Duurzame energie op de Brouwersdam. Lees de artikelen van deze website.
